پرش لینک ها
نظام مالیاتی

حفاظت از محیط زیست و مالیات سبزدر چند دهه اخیر رو به وخامت

در چند دهه اخیر با رو به وخامت گذاشتن شرایط محیط زیست مانند تغییرات اقلیمی،آلودگی آب و هوا، کاهش منابع، نابودی بومگان ها و تخریب زیستگاه ها، اکثر کشورهای جهان تلاش کرده اندتا به این مسائل و مشکلات زیست محیطی واکنش مناسبی نشان دهند،چرا که موارد مذکور تهدید همه جانبه ای برای تمام ابعاد زندگی جوامع است و آنها را با مشکلات عدیده ای روبرو خواهد کرد. در برنامه ای که سازمان ملل متحد در سال2000 با نام اهداف توسعه هزاره تدوین کرد و به امضای 189 کشور عضو رسید، حفاظت از محیط زیست به عنوان یکی از هشت هدف اصلی برای دستیابی به توسعه پایدار اعلام شده است. درداخل کشورها نیز موضوع حفاظت از محیط زیست بیش ازگذشته درکانون توجه سیاستگذاران و تصمیم گیران قرار گرفته است.در ایران سیر تحولات سیاست ها و برنامه های محیط زیست در طول سالهای گذشته روند تکاملی را نشان می‏دهد و از ارتقای جایگاه محیط زیست در نظام برنامه ریزی کشور وتوجه بخش های مختلف به رعایت ملاحظات زیست محیطی حکایت دارد.براین اساس، طی سال های گذشته اقداماتی برای حفاظت ازمحیط زیست صورت گرفته است.یکی از این اقدامات استفاده از قابلیت ها وظرفیت های مالیات برای حفاظت از محیط زیست است. امروزه مالیات سبز (زیست محیطی )یکی از پایه های مهم مالیاتی است.مالیات‏های سبز به 2 گروه تقسیم می شوند: 1)مالیات های مستقیم: این مالیات ها دارای نرخ معین هستند به طوری که نسبت به هر واحد انتشار آلاینده یا تخریب زیست محیطی وضع می شوند. ایده گسترش پایه های مالیاتی از طریق طرح مالیات بر آلودگی،نخستین بارتوسط پیگو اقتصاددان انگلیسی،در سال 1920 مطرح گردید.وی اعتقاد داشت که آلوده کننده می‏بایست بر اساس مقدار خسارتی که در اثر انتشار آلودگی به محیط زیست وارد می‏کند، مالیات جبرانی بپردازد.این مالیات که درحقیقت حکم نوعی جریمه را دارد.مالیات های پیگویی با بالا بردن قیمت های آلودگی از طریق افزایش هزینه‏های اجتماعی موجب می شودکه آلوده کنندگان با هزینه های اجتماعی وشخصی اقدامات خود مواجه گردند. مالیات های پیگویی که اغلب با عنوان مالیات برگناه نیزشناخته می گردد موجب انتقال هزینه های زیست محیطی بر روی قیمت کالاها و خدمات یا فعالیت‏های آلودگی زا می شود.

2)مالیات های غیرمستقیم زیست محیطی: مالیات های غیرمستقیم زیست محیطی با استفاده از سازوکار قیمت گذاری تشویقی موجب می‏شودتا تولیدکنندگان ومصرف کنندگان رفتارهای دفع و انتشار آلودگی خود را تغییر دهند. از نمونه ‏های مالیات غیرمستقیم زیست محیطی می توان به این موارداشاره کرد: مالیات های خاص انرژی که به وسیله برخی ازکشورهای اروپایی اجرا می شوند ،عوارض کودهای شیمیایی و مالیات برظروف یکبار مصرف پلاستیکی

در قوانین مالیاتی ایران تمهیداتی برای حفظ محیط زیست وکاهش آلودگی های زیست محیطی در نظرگرفته شده است.در ماده16 قانون مالیات بر ارزش افزوده، انواع بنزین و سوخت هواپیما،که جزء کالاهای خاص قلمداد شده با بیست درصد مشمول مالیات می باشد. براساس ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز واحدهای تولیدی آلاینده محیط‌زیست که استانداردها و ضوابط حفاظت از محیط زیست را رعایت نمی‌نمایند، طبق تشخیص و اعلام سازمان حفاظت محیط زیست (تا پانزدهم اسفند ماه هر سال برای اجراء در سال بعد)، همچنین پالایشگاههای نفت و واحدهای پتروشیمی، علاوه بر مالیات و عوارض متعلق موضوع این قانون، مشمول پرداخت یک درصد (1%) از قیمت فروش به عنوان عوارض آلایندگی می‌باشند. واحدهایی که در طی سال نسبت به رفع آلایندگی اقدام نمایند، با درخواست واحد مزبور و تأیید سازمان حفاظت محیط‌زیست از فهرست واحدهای آلاینده خارج می‌گردند. در این صورت، واحدهای یادشده از اول دوره مالیاتی بعد از تاریخ اعلام توسط سازمان مزبور به سازمان امور مالیاتی کشور، مشمول پرداخت عوارض آلایندگی نخواهندشد.

بندهای (ب) و (ج) ماده (43) این قانون نیز مربوط به عوارض و مالیات خودروهای سواری و وانت می‌باشد که در صورت افزایش سن خودرو (از 10 سال به بعد) افزایش می‌یابد. ماده (81) قانون مالیات‌های مستقیم مبنی بر معافیت درامد حاصل از برخی فعالیت‌های سازگار با محیط زیست نظیر احیای مراتع و جنگل‌ها است.

همچنین براساس ماده (17) مقررات و ضوابط اجرایی هزینه استهلاک دارایی‌ها موضوع ماده (149) قانون مالیات‌های مستقیم، موسسات تولیدی و معدنی مجازند آن قسمت از دارایی‌های ثابت استهلاک پذیر خود را که به منظور کاهش مصرف انرژی، تولید و یا استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر و رفع یا کاهش آلودگی‌های زیست محیطی خریداری می‌کنند، مشمول کاهش مدت و یا افزایش نرخ استهلاک دارایی‌ها می‌شوند.

نظام مالیاتی کشور در راستای تحقق اهداف توسعه وحفظ سرمایه های طبیعی، توجه ویژه ای به محیط زیست دارد،مالیات سبز به عنوان یکی ازپیشرفته ترین شیوه ها وابزارهای اقتصادی حفاظت از محیط زیست به قوانین مالیاتی کشور راه یافته است ومالیات درکنارپی گیری اهداف پیشین مانند عدالت اجتماعی، مدیریت مصرف،افزایش سطح رفاه و.. امروز هدفی دیگر به نام حفاظت از محیط زیست را پیش روی خود دارد.

پیام بگذارید

این وب سایت از کوکی ها برای بهبود تجربه وب شما استفاده می کند.